Ροχαλητό - Υπνική άπνοια

ροχαλητό

Το ροχαλητό είναι ο παραγόμενος ήχος από τις δομές του αεραγωγού (μύτη- φάρυγγας- λάρυγγας) καθώς αυτές πάλλονται κατά τη ροή του εισπνεόμενου και εκπνεόμενου αέρα. Οφείλεται σε διαταραχές της ανατομίας αλλά και σε παθολογική αίτια.

Το σύνδρομο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας (OSA) είναι μια σχετικά συχνή διαταραχή που αφορά τόσο ενήλικες όσο και παιδιά. Οφείλεται σε  περιοδική μερική ή ολική κατάρρευση του φαρυγγικού αεραγωγού κατά  τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την προοδευτική ασφυξία, η οποία διεγείρει όλο και περισσότερο τις προσπάθειες αναπνοής  μέχρι, συνήθως,  να ξυπνήσει ο ασθενής από τον ύπνο . Τα κλινικά επακόλουθα της άπνοιας  προκύπτουν από την υποξία και τον κατακερματισμό του ύπνου.

  • Κούραση και υπνηλία
  • Διαταραχή της συγκέντρωσης
  • Διαταραχές ανάπτυξης στα παιδιά
  • Μη καλή απόδοση στο σχολείο-δουλειά
  • Αύξηση αρτηριακής πίεσης
  • Καρδιοαναπνευστικά προβλήματα

Μη χειρουργικές επιλογές για την αντιμετώπιση του ροχαλητού και των απνοιών  περιλαμβάνουν την απώλεια βάρους, την τροποποίηση της στάσης του ύπνου, τις  συσκευές ρινικής υποστήριξης, τη  φαρμακευτική  θεραπεία και τη χρήση μάσκας συνεχούς  θετικής πίεσης αεραγωγού (CPAP) .

Η xειρουργική θεραπεία περιλαμβάνει κατά μόνας ή σε συνδυασμό

  • Κλασσική φαρυγγουπερωϊοπλαστικη- UPPP
  • Minimal Invasive CAUP – Ελάχιστα επεμβατική φαρυγγοπλαστική (COBLATION assisted uvuloplasty)
  • Πλαστική Ρινικού Διαφράγματος
  • Κογχοπλαστική
  • Αμυγδαλεκτομή
  • Αδενοτομή

Αποτελεί μία από τις παλαιότερες  χειρουργικές  τεχνικές  για την αντιμετώπιση του ροχαλητού και της άπνοιας.

Κατά την επέμβαση αυτή αφαιρείται μέρος των προσθίων και οπισθίων παρισθμίων και της σταφυλής και εν συνεχεία συρράπτονται με ράμματα.

Συνήθως έχει σχετικά αυξημένο μετεγχειρητικό πόνο και πιθανώς ανάρροιες.

Η τεχνική έχει αντικατασταθεί την τελευταία δεκαετία από πιο σύγχρονες μεθόδους.

Η CAUP – COBLATION assisted φαρυγγοπλαστική έχει κερδίσει δημοτικότητα τα τελευταία χρόνια για τη θεραπεία του ροχαλητού με αναφορές επιτυχίας 80% έως 85% . Τα πλεονεκτήματά της είναι ότι αποτελεί μία Minimal invasive technique (ελάχιστα επεμβατική χειρουργική τεχνική)  κατά την οποία δεν θυσιάζεται ο φαρυγγικός ιστός αλλά συρρικνώνεται με τη βοήθεια ενεργείας πλάσματος (COBLATION).

Μπορεί να γίνει σε επίπεδο εξωτερικού ασθενή με τοπική αναισθησία (ιδιαιτέρως σε ασθενείς στους οποίους αντενδείκνυται η γενική αναισθησία), αν και είναι προτιμότερη η γενική νάρκωση για την άνεση του ασθενούς.

Είναι διαδικασία που μπορεί να επαναληφθεί και έχει μειωμένες μετεγχειρητικές επιπλοκές.

Συνήθως συνδυάζεται και με κογχοπλαστική, πλαστική ρινικού διαφράγματος ή και αμυγδαλεκτομή-αδενοτομή, ανάλογα με την αιτία του ροχαλητού ή των απνοιών.

Τι είναι το διάφραγμα της μύτης και η επέμβαση «πλαστική ρινικού διαφράγματος»
Είναι η συνήθης επέμβαση για «διάφραγμα». Το ρινικό διάφραγμα αποτελεί μια φυσιολογική δομή της μύτης, την οποία χωρίζει σε δύο μέρη – δεξιά και αριστερή ρινική θαλάμη – στηρίζοντας ταυτόχρονα το εξωτερικό της μύτης. Κανονικά βρίσκεται στη μέση γραμμή. Συχνά ωστόσο παρατηρείται να είναι σκολιό «στραβό διάφραγμα» είτε εκ γενετής, είτε μετά από χτύπημα, με αποτέλεσμα να προκαλείται μερική ή ολική απόφραξη της μύτης.

Συμπτώματα από σκολίωση ρινικού διαφράγματος
Πολλοί άνθρωποι παρουσιάζουν ανατομικά σκόλιο διάφραγμα, αλλά δεν παρουσιάζουν όλοι συμπτωματολογία. Τα ενοχλήματα διαφοροποιούνται ανάλογα με την ηλικία, το βάρος, τις αλλεργίες, την ύπαρξη υπερτροφικών κογχών, ενώ πολλές φορές γίνονται αντιληπτά μετά από μια οξεία λοίμωξη αναπνευστικού πχ. ιγμορίτιδα, ή μετά από κατάχρηση αποσυμφορητικών φαρμάκων.

Τα ποιο συχνά ενοχλήματα είναι τα κάτωθι:

  • μπούκωμα στη μύτη – δυσχέρεια ρινικής αναπνοής
  • δυσκολία αναπνοής κυρίως κατά τον ύπνο και την άσκηση
  • κεφαλαλγία
  • κούραση και υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
  • ροχαλητό και άπνοιες ύπνου
  • πόνος και «βούλωμα» στα αυτιά.

 

Σε γενικές γραμμές, άτομα με επιπρόσθετες ρινικές παθήσεις – όπως χρόνια ρινίτιδα, υπερτροφικές κόγχες, ρινικούς πολύποδες και αλλεργική ρινίτιδα- ή άλλα προβλήματα όπως το περιττό βάρος ή η εμμηνόπαυση στις γυναίκες, εμφανίζουν ακόμη μεγαλύτερη δυσχέρεια στην αναπνοή.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται με την ενδοσκόπηση της ρινός, διαδικασία ασφαλή, ταχεία και ανώδυνη, η οποία διενεργείται σε Ιατρείο μας.

Πώς θεραπεύεται;

Η θεραπεία είναι χειρουργική με την επέμβαση της Πλαστικής του ρινικού διαφράγματος ( επέμβαση για «διάφραγμα»)

Από τη χειρουργική μας ομάδα, η επέμβαση διαφράγματος πραγματοποιείται ενδοσκοπικά με minimally invasive τεχνικές, προσφέροντας στον ασθενή καλύτερο αποτέλεσμα στην αναπνοή, λιγότερο μετεγχειρητικό άλγος και ταχύτερη επούλωση.

Η επέμβαση πραγματοποιείται χωρίς εξωτερικές τομές, με προσπέλαση μέσα από τη μύτη. Με ειδικά εργαλεία μικροχειρουργικής ή laser πραγματοποιείται αφαίρεση του σκολιού τμήματος του διαφράγματος – χόνδρου ή οστού – και ευθειασμός αυτού, διατηρώντας την εξωτερική μορφολογία της μύτης και χωρίς να θίγονται οι ευαίσθητες δομές αυτής. Συνήθως συνδυάζεται με κογχοπλαστική – συρρίκνωση των ρινικών κογχών με σύγχρονο μηχάνημα Υπερήχων, ενώ όταν είναι επιθυμητή η διόρθωση της εξωτερικής εμφάνισης της μύτης, μπορεί να συνδυαστεί και με ρινοπλαστική.

 

Η επέμβαση του διαφράγματος είναι μία σχετικά ανώδυνη επέμβαση. Πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και διαρκεί λιγότερο από μία ώρα. Ο ασθενής παραμένει στην κλινική την ημέρα της επέμβασης, ενώ από την επόμενη η αναπνοή του είναι φυσιολογική, χωρίς γάζες στη μύτη· μπορεί να επιστρέψει σχετικά άμεσα στις δραστηριότητές του και στην εργασία του χωρίς να υπάρχει οίδημα ή μελανιές.

Σε περιπτώσεις χρόνιας παραρινοκολπίτιδας με ρινικούς πολύποδες μπορεί να συνδυαστεί και με Λειτουργική Ενδοσκοπική Χειρουργική Ρινός ( FESS)

Τι είναι οι Ρινικές Κόγχες;

Οι Ρινικές κόγχες αποτελούν φυσιολογικές δομές της μύτης μας από στυτικό ιστό και χωρίζονται σε κάτω, μέση και άνω ρινική κόγχη.

Οι κάτω ρινικές κόγχες, παίζουν το σπουδαιότερο ρόλο – ρυθμιστή της αναπνοής μας, μεταβάλλοντας το μέγεθός τους κατά τη διάρκεια του ρινικού κύκλου. Φυσιολογικά η ρινική κόγχη της μιας πλευράς βρίσκεται σε αγγειοδιαστολή, ενώ η αντίθετη σε αγγειοσύσπαση, με αποτέλεσμα να αναπνέουμε απρόσκοπτα καθ` όλο το 24ωρο.

Τι είναι οι Υπερτροφικές Ρινικές Κόγχες;

Αυτός ο φυσιολογικός κύκλος μπορεί να διαταραχτεί μετά από φλεγμονές, αλλεργίες, κατάχρηση αποσυμφορητικών σταγόνων, ορμονικές αλλαγές κατά την εφηβεία ή την εμμηνόπαυση, με αποτέλεσμα την υπερτροφία και διόγκωση των κάτω ρινικών κογχών, οδηγώντας σε επίμονη ρινική συμφόρηση. Συνεχές μπούκωμα στη μύτη, πονοκέφαλος, δυσκολία κατά την άθληση, δυσκολία στην αναπνοή κατά τον ύπνο και το ροχαλητό, αποτελούν τα συνηθέστερα συμπτώματα.

Πώς θεραπεύεται;

Με τη μείωση του όγκου των κάτω ρινικών κογχών με σύγχρονα μηχανήματα.

Τι είναι η κογχοπλαστική ή συρρίκνωση των ρινικών κογχών;

Η κογχοπλαστική σήμερα γίνεται με ειδικό σύγχρονο Υπέρηχο, Coblation ή Shaver, οπού στοχεύοντας υποβλεννογόνια, επιτυγχάνουμε συρρίκνωση στις ρινικές κόγχες στο εσωτερικό της δομής τους, με στόχο να παραμείνει ανέπαφος ο βλεννογόνος της ρινός.

Η επέμβαση μπορεί να γίνει στο χώρο του Ιατρείου με τοπική αναισθησία, ανώδυνα. Έχοντας στη διάθεσή μας τελευταίας τεχνολογίας Υπέρηχο, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε συρρίκνωση των ρινικών κογχών χωρίς επιπλοκές, με άμεσα αποτελέσματα για την αναπνοή.

Η αμυγδαλεκτομή αποτελεί μία από τις πιο κοινές χειρουργικές επεμβάσεις στην ΩΡΛ. Είναι η επέμβαση αφαίρεσης του νοσούντος αμυγδαλικού ιστού σε χρόνια πυώδη αμυγδαλίτιδα, κρυπτική αμυγδαλίτιδα, υπερτροφία ή νεοπλασία. Ωστόσο, η πραγματοποίηση της επέμβασης με κοινά χειρουργικά εργαλεία συνιστά επιστημονικά παρωχημένη τεχνική λόγω του πόνου και των επιπλοκών (λ.χ. αιμορραγία) που συχνά παρουσιάζονται.

Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει φέρει νέες προοπτικές στην ιατρική. Καινούριες χειρουργικές τεχνικές έρχονται να αντικαταστήσουν παλαιές, δίνοντάς μας περισσότερη ασφάλεια, καλύτερο αποτέλεσμα και κατά το δυνατόν ανώδυνη μετεγχειρητική πορεία. Ενσωματώνοντας την τεχνολογία της ρομποτικής χειρουργικής στην ΩΡΛ, έχουμε τη δυνατότητα να πραγματοποιούμε την επέμβαση της αμυγδαλεκτομής με νέες πρωτοπόρες τεχνικές.

Η επέμβαση πραγματοποιείται με την τεχνολογία COBLATION – ενεργειακό νυστέρι ραδιοσυχνοτήτων. Η επέμβαση γίνεται αναίμακτα, ανώδυνα και με απόλυτη ασφάλεια, χωρίς μετεγχειρητικές επιπλοκές και αιμορραγία και χωρίς τραυματισμό του φάρυγγα και των παρισθμίων. Έτσι έχουμε καλύτερη κατάποση, μειώνουμε στο ελάχιστο τον μετεγχειρητικό πόνο και τον χρόνο ανάρρωσης.

Η αμυγδαλεκτομή πραγματοποιείται με γενική αναισθησία. Η διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 30 λεπτά. Η εισαγωγή του ασθενούς γίνεται την ημέρα της επέμβασης, όπου θα γίνουν και οι αιματολογικές εξετάσεις, ενώ προτιμούμε την παραμονή του στην κλινική το ίδιο βράδυ για παρακολούθηση.

Ο ασθενής μπορεί πολύ πιο σύντομα (εντός εβδομάδος) να επιστρέψει στα καθημερινά του καθήκοντα και στην εργασία του, κάτι που για τους ενήλικές είναι πολύ σημαντικό.

Η αδενοτομή μαζί με την αμυγδαλεκτομή αποτελούν την συνηθέστερη επέμβαση στα παιδιά.

 

Τι είναι οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια);

Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια), όπως και οι αμυγδαλές, είναι λεμφικός ιστός ο οποίος συμμετέχει στην άμυνα του οργανισμού έναντι των λοιμώξεων. Βρίσκονται στο οπίσθιο τοίχωμα του ρινοφάρυγγα, πίσω από τη μύτη μας και ως εκ τούτου δεν είναι ορατές από το στόμα.

 

Τι είναι η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων;

Οι αδενοειδείς (κρεατάκια) παρουσιάζουν μια σταδιακή αύξηση του μεγέθους τους -υπερτροφία- από την ηλικία των 2 ετών μέχρι την ηλικία των 6, ενώ φυσιολογικά υποχωρούν σταδιακά σε μέγεθος μέχρι την ηλικία των 10-12 ετών.

Οι συχνές λοιμώξεις στα παιδιά -ιογενείς ή μικροβιακές- προκαλούν μια επιπλέον αύξηση του μεγέθους των αδενοειδών πέραν του φυσιολογικού, η οποία μπορεί να πάρει πολύ μεγάλες διαστάσεις (μέχρι το μέγεθος ενός καρυδιού).

 

Τι προβλήματα μπορεί να προκαλέσουν στο παιδί;

Λόγω της θέσης τους στο πίσω μέρος της μύτης μπορεί να προκαλέσουν μερική ή ακόμη και ολική απόφραξη του αεραγωγού. Δυσχέρεια ρινικής αναπνοής με στοματική αναπνοή, ροχαλητό ή/και άπνοια στον ύπνο αποτελούν μερικά από τα συμπτώματα. Το παιδί δεν έχει συγκέντρωση στο σχολείο, είναι αδικαιολόγητα κουρασμένο, δεν τρώει καλά και ορισμένες φορές υπολείπεται σε ανάπτυξη από τα αντίστοιχα παιδιά της ηλικίας του.

Οι αδενοειδείς βρίσκονται επίσης σε γειτονία με τον «εξαερισμό» του αυτιού μας, τη λεγόμενη ευσταχιανή σάλπιγγα. Η απόφραξη της ευσταχιανής σάλπιγγας λόγω της μεγάλης αύξησης του μεγέθους των αδενοειδών προκαλεί προβλήματα στα αυτιά, λόγω συγκέντρωσης υγρού σε αυτά ως απόρροια του κακού αερισμού τους. Έτσι εμφανίζονται παθήσεις όπως οξεία μέση ωτίτιδα, χρόνια εκκριτική ωτίτιδα, με συνοδό βαρηκοΐα, διάσπαση της προσοχής και διαταραχές στην ανάπτυξη του λόγου του παιδιού.

 

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται με την ενδοσκόπηση της μύτης με ειδικό εύκαμπτο παιδιατρικό ενδοσκόπιο. Είναι διαδικασία απλή, ανώδυνη και ταχεία και πραγματοποιείται στο ιατρείο.

 

Πότε τα παιδιά πρέπει να υποβληθούν σε επέμβαση αφαίρεσης των αδενοειδών εκβλαστήσεων;

Όταν οι αδενοειδείς είναι υπερτροφικές και παρουσιαστούν ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα προβλήματα στα παιδιά:

  • Σοβαρή δυσχέρεια ρινικής αναπνοής με στοματική αναπνοή
  • Ορθοδοντικές ανωμαλίες ή ανάπτυξη «αδενοειδούς προσωπείου»
  • Ροχαλητό ή/και άπνοιες στον ύπνο
  • Δυσκολίες στη σίτιση και υπολειπόμενη ανάπτυξη
  • Χρόνια αδενοειδίτιδα, πυώδη ρινοφαρυγγίτιδα και παραρρινοκολπίτιδα ανθεκτική στη φαρμακευτική αγωγή
  • Εμμένουσα εκκριτική ωτίτιδα και υποτροπιάζουσα πυώδη μέση ωτίτιδα

Η σημαντικότερη ένδειξη ωστόσο αποτελεί η βελτίωση της ποιότητας ζωής του παιδιού.

 

Τι πετυχαίνουμε με τη χειρουργική επέμβαση;

Με την αδενοτομή (επέμβαση για κρεατάκια) βελτιώνουμε την αναπνοή του παιδιού με την αποσυμφόρηση της περιοχής του ρινοφάρυγγα, ενώ έχουμε πλήρη εξάλειψη του ροχαλητού και των απνοιών. Ταυτόχρονα, αφαιρώντας το «εμπόδιο» από την ευσταχιανή σάλπιγγα, διευκολύνουμε τον αερισμό του μέσου ωτός και μειώνουμε τη συχνότητα εμφάνισης εκκριτικής ωτίτιδας.

 

Σε ποια ηλικία γίνεται η επέμβαση;

Μετά την ηλικία των 3 ετών όταν υπάρχει ένδειξη μπορεί να γίνει η επέμβαση.

 

Πώς γίνεται η επέμβαση;

H αδενοτομή είναι μια ανώδυνη επέμβαση η οποία πραγματοποιείται με γενική αναισθησία από ειδικό Παιδοαναισθησιολόγο. Διενεργείται διαστοματικά, ενώ ειδικό ενδοσκόπιο με κάμερα από τη μύτη παρέχει μεγέθυνση και ακριβή ορατότητα στην περιοχή των αδενοειδών. Η επέμβαση μπορεί να πραγματοποιηθεί με την κλασσική μέθοδο αφαίρεσης των αδενοειδών με «αδενοτόμο» ή με την τεχνολογία του Coblation. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε εξάχνωση των αδενοειδών, χωρίς να υπάρχει «σταγόνα» αίματος. Έτσι, δεν υπάρχει κίνδυνος από απώλεια αίματος ούτε μετεγχειρητική αιμορραγία.

 

Πόσες μέρες θα χρειαστεί νοσηλεία;

Το παιδί έρχεται το πρωί στο Νοσοκομείο και γίνονται εξετάσεις αίματος. Μετά την αφαίρεση παραμένει ένα βράδυ στην κλινική περισσότερο για προληπτικούς λόγους, ώστε να αισθάνονται και οι γονείς ασφαλείς. Επιστρέφει την επόμενη μέρα το πρωί στο σπίτι του, χωρίς να υπάρχει κάποια επώδυνη ανάμνηση. Καλό είναι για ένα δεκαήμερο μετά την επέμβαση το παιδί να μην αρρωστήσει και να μην «κρυώσει».

 

Πότε θα πρέπει να αφαιρεθούν οι αμυγδαλές και τα κρεατάκια σε ένα παιδί;

Η σημαντικότερη ένδειξη αποτελεί η βελτίωση της ποιότητας ζωής του μικρού μας ασθενούς.

Όταν το παιδί παρουσιάζει δυσκολία στην αναπνοή και τη σίτιση, ροχαλητό και άπνοιες ύπνου, προτού εμφανιστούν ορθοδοντικές ανωμαλίες, θα πρέπει να χειρουργηθεί. Επίσης όταν συμβαίνουν συχνές φλεγμονές με πυώδη ρινική έκκριση και επιπλοκές από τα αυτιά που δεν υποχωρούν με αντιβιοτικά. Μία ακόμη ένδειξη αφαίρεσης των αμυγδαλών είναι υποτροπιάζουσα αμυγδαλίτιδα ή η χρόνια κρυπτική αμυγδαλίτιδα, με παρουσία βυσμάτων, δυσοσμία αναπνοής, χρόνιο πόνο, διόγκωση λεμφαδένων και βήχα. (για περισσότερες λεπτομέρειες δες επεμβάσεις ΠΑΙΔΟ-ΩΡΛ)

Γενικά μετά την ηλικία των 4 ετών μπορεί να πραγματοποιηθεί χειρουργική αφαίρεση των αμυγδαλών και των αδενοειδών με ασφάλεια, χωρίς πιθανότητα υποτροπών.